Buiten zwemmen in de winter: de kranten stonden er vol mee de afgelopen tijd. Zwemmen in weer en wind lijkt populairder dan ooit. Ook ondergetekende zwom de winter door in natuurwater, zonder wetsuit. En wat een ontdekking!
Eerlijk is eerlijk. Als je mij een jaar geleden zou hebben voorgesteld om nou eens lekker te gaan zwemmen terwijl het ijs op de sloten ligt of er een sneeuwstorm over het land raast, zou ik je vriendelijk hebben bedankt. Maar wanneer je na de zomer uit pure nieuwsgierigheid besluit te kijken hoe lang je dat nou eigenlijk vol kunt houden, dat buiten zwemmen, dan verleg je ongemerkt je grenzen. En voor je het weet zwem je in water van vier graden, terwijl het buiten vriest. It grows on you, zullen we maar zeggen.
Natuurlijk ziet dat ‘zwemmen’ er in de winter wel even anders uit dan in de zomer. Waar je aanvankelijk nog bezig bent met hoeveel kilometer je af kunt leggen, wordt het naarmate het jaar vordert de uitdaging om überhaupt het water in gaan. Je voeten voel je al niet meer zodra je erin loopt, je handen volgen niet veel later, en tegen de tijd dat het water je aan de lippen staat, is je hartslag op het niveau van een serieuze inspanning en stokt je ademhaling. En dan moet het moeilijkste deel nog komen: je hoofd onder water. Hartje winter is een sessie van vijf minuten zwemmen al heel wat (tenzij je traint voor een ice mile natuurlijk).
Kortom, winterzwemmen is behoorlijk extreem en eigenlijk meer koutraining. En dat is ook precies wat het zo de moeite waard maakt. Het is überhaupt al magisch om in de vroege ochtend (bij voorkeur bij zonsopkomst) omringd door niets dan natuur het stille water in te waden, de kou geeft er nog eens een extra dimensie aan. Je moet je concentreren, focussen op het beheersen van je ademhaling en je niet verzetten tegen, maar overgeven aan de kou, hoe contra-intuïtief ook. Het is eigenlijk net yoga: ‘find comfort in the discomfort’ en rustig blijven ademen. Wanneer dat lukt, geeft het een ongekende ervaring, die ik zou omschrijven als een mix van verstilling, kalmte en, als je eruit komt, een intens gevoel van levenskracht.
Klein puntje is dan nog wel even het aankleden met bevende en bevroren handen; laat kledingstukken met veters en knoopjes vooral thuis. Maar als je dan eenmaal weer op staat te warmen aan de kant en een van je medezwemmers ook nog eens een thermoskan dampende thee tevoorschijn tovert, dan kun je de wereld aan.
Safety first
Zwemmen in koud water is fantastisch, maar niet zonder risico. Met onderstaande tips ga je veilig te water.
- Zwem nooit alleen en ook niet als je hartklachten hebt
- Ga niet zomaar ongetraind in ijskoud water zwemmen. Bouw het bijvoorbeeld op door al in de zomer te beginnen en zo geleidelijk aan de steeds lagere temperaturen te wennen, of door te oefenen met koud douchen.
- Zorg dat je van tevoren iets gegeten hebt: doordat je veel warmte verliest, verbruik je veel energie bij zwemmen in koud water.
- Zwem op een plek waar je te allen tijde kunt staan, bijvoorbeeld op en neer langs de kant.
- Gebruik altijd een zwemboei, zowel voor zichtbaarheid in het water als om op uit te rusten in geval van nood
- Houd rekening met de zogenaamde ‘afterdrop’: eenmaal uit het water gaat het afkoelproces nog even door voor je weer op begint te warmen. Blijf er dus niet te lang in, en droog je meteen af en kleed je warm aan als je eruit komt.
- Laat je lichaam zichzelf geleidelijk weer opwarmen – stap bijvoorbeeld niet meteen onder een hete douche.
- Vergeet je thermoskan met hete thee niet.
Auteur
Lara Mol
